Ἀρχιμ. Βασιλείου, Προηγουμένου Ἱερᾶς Μονῆς Ἰβήρων,
…Μπορεί ο λόγος της δημιουργίας κάποιου να βγαίνη ώς αντίδρασι, γιατί κάποτε, όντας παιδί, τον βάλανε σε ένα στενό κανάλι και τρόπο ζωής που δεν ήταν ο δικός του,
Οι μεγάλοι τότε και πνευματικοί του δάσκαλοι δεν υποψιάστηκαν τίς προσδοκίες και δυνατότητες που κρύβονται μέσα στο μικρό και συνηθισμένο παιδί,
Αγνόησαν ότι ό άνθρωπος είναι υποψήφιος κεκρυμμένου μεγαλείου και όχι οπαδός μιας απόψεως,
Τον έκλεισαν μέσα σε στενά και γεώδη προγράμματα που αρχίζουν και τελειώνουν στη φθορά,
Ενώ έπρεπε να οδηγήσουν το παιδί στην ευρυχωρία της αγάπης και στην τόλμη της θυσίας. Να πάρη τον δρόμο της ελευθερίας και να χαρή τη ζωή του μέσα στον κίνδυνο της περιπέτειας, για να μπορέση να αναπτυχθή,
Έτσι, όταν ήλθε ή ώρα να βλαστήση, βρέθηκε το παιδί κλεισμένο σ’ ένα στενό χώρο, σαν να ήταν φυτό μονοετές, για να στολίση τη βιτρίνα ενός μαγαζιού,
Ενώ ήταν αιωνόβιο δέντρο που διψούσε τις κακοκαιρίες του ψηλού βουνού, για να βρει τον εαυτό του μέσα στη δοκιμασία της ελευθερίας,
Στα στενά όρια της κλειστής λογικής ασφυκτιά ό άνθρωπος. Και ως αντίδρασι φυσική, ακολουθεί ή άρνησι όλων εκείνων που πήγαν να καταχωνιάσουν τη ζωή του,
Αυτή η δυναμική διαμορφώνει τον χαρακτήρα και διατυπώνει τον λόγο του,
Το θαυμαστό είναι ότι, ζώντας μέσα στην Εκκλησία, δεν τελειώνει με την αντίδρασι στην αρρώστια της ψευτιάς, ούτε με την αντιπάθεια του προς αυτούς που πήγαν να τον φυλακίσουν,
Αλλά προχωρεί και όχι μόνο τους συγχωρεί για ότι του έκαναν, αλλά τους ευγνωμονεί γιατί η συμπεριφορά τους έγινε αφορμή να εκραγή η Δύναμι που δεν αφήνει τον άνθρωπο απροστάτευτο όταν κάποιες δυνάμεις αποφασίζουν να τον διαγράψουν,
Το ίδιο, στον υπέρτατο βαθμό, συμβαίνει με την αντίδρασι της νέας γυναίκας, της καταδικασμένης στο στρατόπεδο του Άουσβιτς,
Ο ψυχίατρος Βίκτωρ Φράνκλ, έγκλειστος στο ίδιο στρατόπεδο, αναφέρει:
…Μια νέα γυναίκα ήξερε ότι θα πέθαινε σε λίγες μέρες. Και όμως, παρά το γεγονός αυτό, δεν είχε χάσει τα κέφια της,
”Είμαι ευyνώμων γιατί ή ζωή με χτύπησε τόσο σκληρά”, μου είπε,
”Στην ως τώρα ζωή μου, ήμουνα πολύ χαϊδεμένη, και όσο για τις πνευματικές μου φιλοδοξίες δεν τις έπαιρνα ποτέ μου στα σοβαρά”,
Και δείχνοντας από το παράθυρο της παράγκας είπε:
”Αυτό εκεί το δένδρο είναι ό μόνος φίλος που έχω στη μοναξιά μου”,
Έξω υπήρχε μια ανθισμένη καστανιά. από το παράθυρο αυτό μπορούσες να διακρίνης μονάχα ένα κλωνάρι της,
”Συχνά μιλώ σ’ αυτό το δένδρο”, μου είπε,
Ξαφνιάστηκα και δεν ήξερα πως να ερμηνεύσω τα λόγια της,
Μήπως παραληρούσε;
Μήπως είχε κάπου κάπου ψευδαισθήσεις;
Περίεργος, τη ρώτησα αν το δένδρο της απαντούσε,
”Μάλιστα”, μου απάντησε,
Και τί της έλεγε;
Και μου απάντησε:
”Μου λέει, είμαι εδώ – είμαι έδω – είμαι ή ζωή, η αιώνια ζωή… ” 93
Εδώ σταματούν τα σχόλια. Δεν λέγεται ούτε γράφεται τίποτε,
Βρισκόμαστε στην καρδιά της μεγάλης εκρήξεως που δεν σταματά, άλλα φέρνει τα πάντα από το μη είναι στο είναι,
Και από το είναι στο υπέρ είναι,
Βρισκόμαστε στην καρδιά της παντοκρατορίας της Αγάπης πού, στην επιβολή της εσχάτης των ποινών από κάποιους που θέλουν να σώσουν τον κόσμο. εκεί που δεν υπάρχει καμμιά διέξοδος ζωής, ούτε ελπίδα σωτηρίας. το καμμιά και το τίποτε της καταδίκης γίνεται άλλη δυνάμει το παν της σωτηρίας που υψώνει τον άνθρωπο στο άπειρο της χαράς και της ελευθερίας,
Όταν όλες οι δυνάμεις του πονηρού κάνουν την τελική τους επίθεσή και με απόλυτη βεβαιότητα αποφασίζουν να εξολοθρεύσουν το θύμα τους και να καθαρίσουν την κοινωνία από τα μιάσματα που τους ενοχλούν. τότε απρόσμενα παρουσιάζεται η μια Δύναμι που παραλύει τα χέρια των δημίων,
Γίνονται βέλη νηπίων αί πληyαί αυτών, 94
Το θύμα μένει άθικτο, δοξολογώντας τον Σωτήρα του κόσμου και ευχαριστώντας όσους αποφάσισαν να το εξοντώσουν,
Δεν παραπονείται ο άνθρωπος γι’ αυτό που του έκαναν, ούτε απλώς τους συγχωρεί για τη σκληρότητά τους, αλλά τους ευγνωμονεί γιατί έγιναν αφορμή να ξυπνήση ο ίδιος από τον λήθαργο και να λάμψη το Φως που νικά τον θάνατο,
Από τότε γίνεται ό ταπεινός και ζωντανός διάκονος της σωτηρίας των,
Αμήν και τω Θεώ Δόξα,
Ἀπόσπασμα ἀπὸ τὸ βιβλίο τοῦ Ἀρχιμ. Βασιλείου, Προηγουμένου τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Ἰβήρων, μὲ τίτλο «Ἀποτυπώματα»,
την ευχή του πατέρα και αδερφού μας να ‘χουμε και τη μνήμη του βίου και του λόγου του,
93 Αναζητώντας νόημα ζωής και ελευθερίας σε ένα στρατόπεδο συγκεντρώσεως (μετ. Τ. Ευδόκα), Άθήνα 1972, σσ. 98-99,
94 Πρβλ. Ψαλμ. 63, 8