Το εξελληνισμένο όνομα Άννα προέρχεται από το εβραϊκό Χάνα που σημαίνει «εύνοια, χάρη»,
Η Αγία Άννα, η μητέρα της Υπεραγίας Θεοτόκου, καταγόταν από τη φυλή του Λευί. Ο πατέρας της, που ήταν ιερέας, ονομαζόταν Ματθάν και ιεράτευε την εποχή της βασιλείας της Κλεοπάτρας. Τη δε μητέρα της, την έλεγαν Μαρία. Η Άννα είχε και δύο αδελφές, την ομώνυμη με τη μητέρα της Μαρία και τη Σοβήν. Και η μεν Μαρία, που παντρεύτηκε στην Bηθλεέμ, είχε κόρη τη Σαλώμη την μαία, η δε Σοβή, που παντρεύτηκε και αυτή στην Bηθλεέμ, την Ελισάβετ.
Η μητέρα της Θεοτόκου, αν και δεν αναφέρεται σε κανένα βιβλίο της Καινής Διαθήκης, κατέχει περίοπτη θέση στην ευσέβεια της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Οι όποιες πληροφορίες για την Άννα αντλούνται από τα Απόκρυφα Ευαγγέλια, ιδίως το Πρωτευαγγέλιο του Ιακώβου και το Περί Νηπιότητας του Σωτήρος.
Σύμφωνα με το Πρωτευαγγέλιο του Ιακώβου, η Άννα ήταν σύζυγος του Ιωακείμ. Το ζευγάρι δεν είχε παιδιά και παρακαλούσε τον Θεό να τους χαρίσει ένα. Το αίτημά τους δεν έμεινε αναπάντητο από τον Θεό ο οποίος απέστειλε άγγελο να τους γνωστοποιήσει ότι όχι μόνο θα αποκτούσαν τέκνο, αλλά ότι αυτό θα γινόταν διάσημο σε όλο τον κόσμο, «λαληθήσεται το σπέρμα σου εν όλη τη οικουμένη»,
Τον καιρό εκείνο η ατεκνία είχε φοβερές κοινωνικές συνέπειες. Ο άτεκνος εθεωρείτο περιφρονημένος και ντροπιασμένος από τον Θεό και τους ανθρώπους. Κανένας δεν έτρωγε ψωμί μ’ αυτόν που δεν είχε παιδί. Ακόμα και οι ιερείς δεν δέχονταν τα δώρα που πρόσφερε στο ναό του Θεού, λόγω της ατεκνίας του. Όταν πήγαινε στην ναό καθόταν τελευταίος.
Η προσευχή της Άννας ζητάει να επιβλέψει ο Θεός στην ταπείνωση της και να της δώσει παιδί. Ένα παιδί ζητάει από το Θεό. ένα παιδί θειο δώρο, που θα τους απάλλασσε από την ντροπή της ατεκνίας. Και αυτό δεν το θέλει δικό της. Υπόσχεται και λέγει: -«Θά τό ἀφιερώσω Κύριε σέ Σένα»,
Ας δούμε όμως με τί λόγια προσεύχεται, πως απευθύνει η Αγία Άννα την παράκληση της στο Θεό:
«Κύριε Παντοκράτορα, καί Μεγαλοδύναμε, πού μόνο μέ τό λόγο ἔκανες τόν οὐρανό καί τή γῆ καί ὅσα φαίνονται καί εἶναι γύρω μας, πού λύτρωσες, τούς πατέρες μας ἀπό τά χέρια τοῦ Φαραώ, πού μέ τό πρόσταγμά Σου σχίσθηκε ἡ θάλασσα καί πέσανε μέσα οἱ Αἰγύπτιοι. Ἐσύ Θεέ, πού τούς ἔτρεφες σαράντα χρόνια στήν ἔρημο. Ἐσύ, πού εὐλόγησες τή Σάρρα, τή γυναίκα τοῦ Ἀβραάμ καί γέννησε τόν Ἰσαάκ στά γεράματά της. Ἐσύ πού χαρίτωσες ἐκείνη τήν Ἄννα τήν ὁμοία μου καί γέννησε τό Σαμουήλ τόν προφήτη. Ἐσύ δῶσε καί σέ μένα τήν ταπεινή Σου δούλη παιδί, καί μή μέ ἀφήσης νά εἶμαι ντροπιασμένη καί ταπεινωμένη ἀπό ὅλο μου τό γένος. Κύριε, ὁ Θεός μου, τάχα καί σάν ἕνα ἀπό τά θηρία δέν εἶμαι καί ἐγώ; Διατί μέ ὠργίστηκες τόσο καί εἶμαι στείρα; Ἐσύ, πού εὐλόγησες τά ποιήματά σου καί εἶπες: Αὐξάνεσθε καί πληθύνεσθε, δῶσε καί σέ μένα σπέρμα καί καρπό κοιλίας, καί ἄν γεννήσω εἴτε ἀρσενικό εἴτε θηλυκό, νά Σού τό χαρίσω μέ ὅλη μου τή χαρά καί νά τό φέρω στό Ναό Σου νά τό ἀφιερώσω»,
Πράγματι, η γηραιά Άννα απέκτησε ένα κοριτσάκι «εξ επαγγελίας, αλλά και κατά τους νόμους της φύσεως», σύμφωνα με την Ορθόδοξη θεολογία. Το ονόμασε Μαριάμ και ήταν προορισμένη να γίνει η μητέρα του Χριστού.
Η Αγία Άννα αφού γέννησε την Θεοτόκο Μαρία, την απογαλάκτισε και την αφιέρωσε στο Ναό σαν καθαρό και άμωμο δώρο. Πέρασε τη ζωή της με νηστείες, προσευχές και ελεημοσύνες προς τους φτωχούς. Τέλος παρέδωσε την Αγία της ψυχή στα χέρια του Κυρίου ειρηνικά. Η παράδοση, αναφέρει ότι η Θεοπρομήτωρ Άννα, όταν κοιμήθηκε εν Κυρίω, ήταν 69 χρόνων και ο Ιωακείμ 80 χρόνων. Ποιος από τους δύο, πέθανε πρώτος δεν αναφέρεται. Αναφέρεται μόνο ότι, όταν η Θεοτόκος ήταν έντεκα χρόνων έμεινε ορφανή και από τους δύο γονείς της.
Η Αγία Άννα (Hannah στα Αραβικά) τιμάται και από τη Μουσουλμανική Θρησκεία. Στο Κοράνι, η Άννα αναφέρεται ως σεβάσμια και πνευματική γυναίκα, μητέρα της Παναγίας. Λείψανα της Αγίας Άννας υπάρχουν στην αγιορείτικη σκήτη της Αγίας Άννας (Μονή Μεγίστης Λαύρας), στον Ιερό Ναό της Αγίας Άννας Κατερίνης, καθώς και σε πολλά ιερά προσκυνήματα του κόσμου,
Η μνήμη της Αγίας Άννης εορτάζεται την 9ην Σεπτεμβρίου, εορτή των δικαίων Θεοπατόρων.
Στις 9 Δεκεμβρίου η Εκκλησία εορτάζει τη Σύλληψή της Αγίας.
Την κοίμησή της η Εκκλησία μας γιορτάζει την 25ην Ιουλίου με ιδιαίτερη ακολουθία.
Ο αυτοκράτορας Ιουστινιανός ίδρυσε Ναό προς τιμήν τής Άγιας Άννης το 550 στη Κωνσταντινούπολη,
Απολυτίκιο Αγίας Άννας (9 Δεκεμβρίου)
Σήμερον της ατεκνίας δεσμά διαλύονται·
του Ιωακείμ γαρ και της Άννης, εισακούων Θεός,
παρ’ ελπίδα τεκείν αυτούς,
σαφώς υπισχνείται θεόπαιδα,
εξ ης αυτός ετέχθη ο απερίγραπτος, βροτός γεγονώς,
δι’ Αγγέλου κελεύσας βοήσαι αυτή·
Χαίρε κεχαριτωμένη ο Κύριος μετά σου,
Αποσπάσματα από άρθρο στον ιστοτόπο, Βήμα Ορθοδοξίας,
την ευχή της Αγίας να έχουμε και τη μνήμη του βίου και του λόγου της,