Πάντα ευαίσθητος, μελαχολικός, τρυφερός, αληθινός, ο
Αγιος Γρηγόριος θέτει ερωτήματα σχετικά με την ύπαρξη και την μετά θάνατον
ζωή καταθέτοντας την αγωνία της ψυχής του κι όχι ψευδοβεβαιότητες.
Μέσα από ζεύγη που περιλαμβάνουν τις δύο αντίθετες όψεις των πραγμάτων
(πλούτος – φτώχεια, νεότητα – γήρας κτλ.) αποφαίνεται ότι όλα αποβαίνουν
αρνητικά και επομένως μάταια για τον άνθρωπο. Η απόλυτη ρευστότητα
και αστάθεια χαρακτηρίζει τον ανθρώπινο βίο και ως μόνο παρήγορο
αντίβαρο, βλέπει τον πόθο της σχέσης με τον Θεό...
Αγιος Γρηγόριος θέτει ερωτήματα σχετικά με την ύπαρξη και την μετά θάνατον
ζωή καταθέτοντας την αγωνία της ψυχής του κι όχι ψευδοβεβαιότητες.
Μέσα από ζεύγη που περιλαμβάνουν τις δύο αντίθετες όψεις των πραγμάτων
(πλούτος – φτώχεια, νεότητα – γήρας κτλ.) αποφαίνεται ότι όλα αποβαίνουν
αρνητικά και επομένως μάταια για τον άνθρωπο. Η απόλυτη ρευστότητα
και αστάθεια χαρακτηρίζει τον ανθρώπινο βίο και ως μόνο παρήγορο
αντίβαρο, βλέπει τον πόθο της σχέσης με τον Θεό...
Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος
(στ. 1-30)
Ποιος κι από πού ήρθα στη
ζωή; Κι η γη σαν με σκεπάσει
ζωή; Κι η γη σαν με σκεπάσει
κι αναστηθώ, ποιος θε να
βγω από τη σκόνη πάλι;
βγω από τη σκόνη πάλι;
Πού θα με πάει ο μέγας
Θεός; Θα με γλιτώσει τάχα,
Θεός; Θα με γλιτώσει τάχα,
αφού μ᾽ ανάστησε από δω,
σε γαληνό λιμάνι;
σε γαληνό λιμάνι;
Πολλές οι στράτες της ζωής
οι πολυπαθιασμένες
οι πολυπαθιασμένες
και κάθε μια φορτώνεται με
τα δικά της πάθη.
τα δικά της πάθη.
Καλό δεν έχει ο άνθρωπος
κακό που να μην κρύβει
κακό που να μην κρύβει
και μόνο ας ήταν τα πικρά
να μη νικούνε τόσο.
να μη νικούνε τόσο.
Ο πλούτος φίλος
άπιστος, κι ο θρόνος μάταιη δόξα,
άπιστος, κι ο θρόνος μάταιη δόξα,
βάρος το να σε κυβερνούν
κι είναι πεδούκλι* η φτώχεια.
κι είναι πεδούκλι* η φτώχεια.
Η ομορφιά μιαν αστραπή με
λίγη χάρη, η νιότη
λίγη χάρη, η νιότη
του χρόνου κόχλασμα, πικρό
τέλος του βίου τα γέρα.
τέλος του βίου τα γέρα.
Είναι τα λόγια φτερωτά κι
η δόξα αέρας, αίμα
η δόξα αέρας, αίμα
που πάλιωσ᾽ οι ευγενείς, η
ορμή, και τ᾽ άγριου κάπρου.
ορμή, και τ᾽ άγριου κάπρου.
Τα πλούτη προσβολή
γεννούν, δεσμός ο γάμος, κι είναι
γεννούν, δεσμός ο γάμος, κι είναι
σκληρή φροντίδα τα παιδιά
κι η ατεκνία αρρώστια.
κι η ατεκνία αρρώστια.
Διδασκαλεία οι αγορές
κακίας· η ηρεμία
κακίας· η ηρεμία
Είν᾽ απραξία· των ταπεινών
είναι και κάθε τέχνη.
είναι και κάθε τέχνη.
Πικρό το ξένο το ψωμί.
Μόχθος τη γη να οργώνεις.
Μόχθος τη γη να οργώνεις.
Κι οι πιο πολλοί
θαλασσινοί στον Άδη ταξιδεύουν.
θαλασσινοί στον Άδη ταξιδεύουν.
Γκρεμός για σε η πατρίδα
σου κι η ξενιτιά ντροπή σου.
σου κι η ξενιτιά ντροπή σου.
Όλα τα εδώ για τους
θνητούς, κόπος· κι όλα για γέλια,
θνητούς, κόπος· κι όλα για γέλια,
άχνη, ίσκιος, φαντασία,
δροσιά, πνοή, φτερό κι ομίχλη,
δροσιά, πνοή, φτερό κι ομίχλη,
όνειρο, κύματα, ροή, στο
πέλαο αυλάκι, σκόνη.
πέλαο αυλάκι, σκόνη.
Κύκλος που αδιάκοπα γυρνά,
κυλώντας όμοια πάντα
κυλώντας όμοια πάντα
μια στέκεται, μια
προχωρεί, σπάζει και πάλι σμίγει
προχωρεί, σπάζει και πάλι σμίγει
ώρες και μέρες και
νυχτιές, θάνατοι, πόνοι, λύπες
νυχτιές, θάνατοι, πόνοι, λύπες
μ᾽ αρρώστιες αλλά και
χαρές, κακοτυχίες και τύχες.
χαρές, κακοτυχίες και τύχες.
Κι αυτό η σοφία σου τ᾽
όρισε, Πατέρα Λόγε, να ᾽ναι
όρισε, Πατέρα Λόγε, να ᾽ναι
όλα άστατα για να ᾽χομε
του ακίνητου τον πόθο.
του ακίνητου τον πόθο.
*πεδούκλι: δεσμά των ποδιών
(μετάφραση Ιγνάτιος Σακαλής)